Eerst dit

Door Nico Zwart ‘Mijn papa.’ Het klonk vanaf de achterbank. We hadden gezwommen in een helderblauw stuwmeer en reden terug naar ons Spaanse huisje. Het had paradijselijk aangevoeld, en doodgaan was ineens niet zo’n rare gedachte. Al noemen ze me nooit papa. De Friestalige opvoeding lukt nog niet echt, want de meiden blijven eigenwijs ‘Hollands’ praten. Gelukkig zijn we wel gewoon heit en mem. Het ging dus niet over mij. Ze zaten in een spel met de Barbies. Tijdens de vakantie kregen we via WhatsApp een rouwkaart. De buurvrouw verderop, Trijnie, tachtig jaar. Het lichaam was op. En we stonden stil bij de dood van een vriendin, zes jaar geleden, nog geen dertig. Allemaal gewone mensen, zoals jij en ik. En gewone mensen gaan dood. We zouden de volgende dag naar Sevilla gaan. Als je dan toch dood moet gaan, dan maar daar. We bespraken wat je allemaal moet regelen als je in het buitenland overlijdt. Wat een drukte. Het was niet Hetty’s favoriete gespreksonderwerp. Ze heeft al eens een man naar het graf gebracht. Pippi Langkous gaat niet altijd op: soms heb je iets helaas al wel een keer gedaan, dus ik denk dat ik het niet kan. Ik moet het toch even zeggen: die uitspraak is helemaal niet van Pippi. Ik weet dat je overeind vliegt en in discussie wil, maar ze heeft het nooit gezegd. Check de officiële website van Astrid Lindgren maar eens; ook zij ontkent het te hebben geschreven. We zijn inmiddels alweer een hele tijd terug in Nederland. Ik ben er nog. Gelukkig. Een paar weken geleden was ik aan het werk. Timo belde. Kak, die moet weer iets. Ik nam niet op, in de hoop dat hij iemand anders zou vragen. Dat deed hij. Hij vroeg Hetty. En dus mochten we afgelopen zondag een avond leiden van The Way. Samen met de jongeren dachten we na over rouw door middel van muziek, toneel, de Bijbel, het verhaal van Job. Hetty deelde haar verhaal en daarna ging iedereen uiteen in groepjes. We plaatsten de jongeren in twee rijen, tegenover elkaar. In het midden een denkbeeldige streep. Als het antwoord op een vraag ‘ja’ was, liep je naar de streep. Daar keek je iemand in de ogen die hetzelfde meemaakte. Het ging over eenzaamheid. Ongelukkig zijn. Suïcidale gedachten. Onbegrip. Verdriet. En de reacties raakten me. Ze stonden daar. Jongeren, stil, met hun voeten bij die denkbeeldige streep. Sommigen keken omhoog. Anderen naar de grond. Een paar huilden. Jezus is ons antwoord op alles. En dat is Hij. Maar soms ben je even Job. Zijn kinderen waren dood, zijn lijf ziek, zijn vrienden kwamen hem uitleggen waarom. Hij krabde zich met een potscherf. Meer had hij niet. Geen antwoorden, geen verklaring. Gewoon verdriet. Rauw. Rouw.

Door Gosling Veldema Het regent, het waait hard en mijn gedachten gaan terug naar de zomervakantie. Mooi weer, lange dagen en lekker bijkomen van een jaar werken. Nu hebben we in het onderwijs veel vakantie, maar voorbereiden, toetsen nakijken enzovoort gaan gewoon door, want de leerlingen verwachten hun cijfer te krijgen na de vakantie. De zomervakantie is gelukkig écht vrij. Zoals vele voorgaande jaren ging de reis naar Roemenië. Het was dit jaar wel anders. Normaal gaan we drie weken, nu maar twee. Aan de voorkant kon ik niet weten dat er belangrijke beslissingen zouden worden genomen en dat vooral mijn beeld van Europa op de kop zou worden gezet. De eerste week zijn we bij Alina’s moeder, mijn schoonmoeder, geweest. Wennen aan de warmte, zwemmen en vooral niks doen. De tweede week werd een bijzondere week, als ik terugkijk. We gingen terug naar Hongarije, naar Hajdusoboslo, om precies te zijn. Daar zit een van de grootste aquaparken in Europa met vooral kuurbaden. Daarover straks meer. Op doorreis naar Roemenië moet je door Hongarije rijden. Al een aantal jaren was ons opgevallen dat Hongarije een flink groeiende economie moet hebben. Bedrijven, en dan echt grote bedrijven, schieten als paddenstoelen uit de grond. Wegen worden in razend tempo aangelegd en als het niet al te druk is, rij je in vierenhalf uur van west- naar oost-Hongarije. Hier gingen mijn gedachten naar het Europa waarin we nu leven. Ik stelde mijzelf vragen zoals: hoe is het mogelijk dat een land dat door de rest van Europa wordt verguisd zo’n sterke economie kan opbouwen? De premier, Victor Orban, is Europa-kritisch en “goede vriend” van Poetin. Maar ik laat mij nooit beïnvloeden door publieke opinie en ben gaan zoeken waar deze man nu echt voor staat. Orban staat voor het gezin en christelijke normen en waarden. Hij is lid van de Hongaars Gereformeerde Kerk, een kerk op Calvinistische leest geschoeid. Maar wat vooral opviel is dat hij achter Israël staat, en dan welteverstaan het bijbelse Israël. Hij keurt niet alles goed wat de regering in Israël doet. En toen schoot de tekst uit Genesis 12:3 door mijn hoofd. “Ik zal zegenen wie u zegenen, en wie u vervloekt zal ik vervloeken.” Zou het een met het ander te maken kunnen hebben? Ik heb daar geen antwoord op. Ik mag dat ook aan God zelf overlaten. Maar mijn beeld van Hongarije werd veranderd. Terug naar ons zwembad. Thermaalbaden te kust en te keur, glijbanen, golfslagbad, een speelstrand en vooral mooi weer. In een van de kuurbaden kwam een belangrijke beslissing. Ik pikte een gesprek tussen twee Roemeense bezoekers op, ik versta het Roemeens goed en spreek het redelijk. Deze twee mannen hadden het erover dat het water hun zou genezen van al hun kwalen. Ik moet eerlijk zeggen dat spieren en gewrichten het water heerlijk vinden. Het water was in dat bad 37 graden en er zat paraffine in, maar geneeskrachtig is het niet. En toen moest ik denken aan het verhaal uit de Bijbel van een man die al 35 jaar aan de waterkant lag in Bethesda. Eén keer per jaar bewoog het water en wie dan als eerste in het water was, werd genezen van alle ziektes die die persoon had. Deze man heeft het nooit gered, totdat Jezus hem genas. Nu is het dit jaar 35 jaar geleden dat ik radicaal tot geloof ben gekomen en ik bedacht hoe lang dat eigenlijk is. Ook heb ik mijzelf de vraag gesteld wie mijn geneesheer nu eigenlijk is. Bijna vijftig jaar diabetes begint zijn tol te eisen en misschien werd het weleens tijd om stappen te gaan zetten. Stappen in geloof. Hier in dit zwembad is het besluit gekomen om mij te laten zalven. 2 september ben ik gezalfd en dat was een zeer bijzondere ervaring. Genezen ben ik niet, maar de week en weken na de zalving heb ik ervaren als een verlichting. Ik heb nog steeds geen woorden voor wat ik vanbinnen voel, ik denk dat ‘opgeruimd’ het dichtst in de buurt komt. En zo werd een vakantie die te kort leek een zeer bijzondere ervaring.

Door Timo van 't Ende “Timo, ik ga deze oude kleren van jou weggooien.” Geen vraag, maar een stelling. Lies was bezig met het opruimen en in de al overvolle kledingkast kwam ze een stapel oude kleren van me tegen, kleren uit mijn kindertijd. Ik stapte de slaapkamer binnen, klaar om te debatteren. Ja, mijn kledingskast was een zooitje. Ja, ik had al een tijdje geleden moeten beginnen met het opruimen van de kast. Ja, er zijn kleren in deze kledingskast die vorig jaar al naar ‘De Wissel’ hadden moeten gaan, maar … de stapel oude kleren die Lies vasthield mag niet worden weggegooid. Dat is geen vraag, maar een stelling.  Lies hield in haar handen een kleine stapel oude kleren vast die mij terugbrengen naar vervlogen jaren. Een oud voetbalshirt van PSV, uit de jaren dat Phillip Cocu nog de baas was op het middelveld, een oud T-shirt met namen erop gestift van een tienerkamp in Cambodja, waar ik als vertaler meehielp, en ga zo maar door. Kledingsstukken die in haar ogen wel naar ‘De Wissel’ konden gaan, maar in mijn ogen kostbaar zijn. Niet kostbaar omdat ze bruikbaar zijn, niet kostbaar omdat ik van plan ben om ze aan te trekken, maar kostbaar omdat ze me nostalgisch terugbrengen naar een andere tijd. Nostalgie, even terugblikken op het verleden. Om even terug te denken aan de tranen, de glimlachen, de grappen, de mooie mensen die niet meer bij ons zijn. Om terug te blikken, om te zien hoe door alle hoogte- en dieptepunten heen, de Heer je niet in de steek heeft gelaten. Zodat je samen met Samuel kan zeggen: “Eben-Haëzer (…) Tot hiertoe heeft de HEERE ons geholpen.” (1 Sam. 7:12b) Soli Deo Gloria

Door Renske Willems Aant kwam in ons leven nadat Frans een kopje kleiner was gemaakt. Ik durfde er niet naar te kijken toen Joost “het regelde”, al had ik zelf de opdracht gegeven. Frans was, om het zo maar te zeggen, een zwak en ziekelijk beest. ‘Heel lief,’ zei de dame van Marktplaats. Ze had hem als hen gekocht, maar het bleek een haan. Ze gunde hem een mooi plekje, wat bij ons natuurlijk gegarandeerd was. Hij bleek een sul: hij liep achter de famkes aan in plaats van andersom. Toen hij ook nog onophoudelijke jeuk kreeg, een lamme vleugel, plaatselijke kaalheid en een dikke, bleke kop, was de lol er wel af. Het Koudijs in het drinkwater hielp niet. Na flink wat research op internet en vele mogelijke diagnoses (van mijten tot bacteriële infecties) besloot ik Frans te onderwerpen aan een uitvoerige inspectie en puncteerde zijn gezwollen wang. De lel ontlastte zich niet, er was geen mijt te vinden, en dus was mijn eindconclusie: de veearts of de bijl. Het werd de bijl, want de DAP in Dokkum behandelde geen kippen en een consult in Burgum vond ik te gortig. We begroeven hem netjes in de tuin. Zo werd Aant onze nieuwe aanwinst. Ook via Marktplaats, van Verkoper A. Hij stond al klaar in een doos: vijf euro. Aant is natuurlijk vernoemd naar ‘Verkoper A’. Ik vond het een krachtige, potente Friese naam. Stoer van zichzelf, alsof dat garantie moest bieden dat het niet weer zo’n sullig beest zou zijn. Aant sprong zelf uit de doos en stortte zich als een specht op het bakje met gemengde granen. De famkes moesten even aan hem wennen. Het duurde twee tot drie weken voordat het een teamke was en ze los mochten lopen. Het was een lust voor het oog, al mankeerde er één ding aan Aant: hij kraaide niet. Onderweg naar de kerk filosofeerden we over de oorzaak. We kwamen er niet uit, maar bedachten wel dat zijn naam een upgrade zou krijgen zodra hij ging kraaien. Geïnspireerd door de spreker van die dag zou het Antonio worden. Niet veel later kraaide Antonio erop los, en daar bleef het niet bij. Zijn nieuwe motto was: dekken en attacken. Dat kwam erop neer dat ik niet meer zonder stok naar buiten kon. Voor de famkes bleek hij een gentleman: ze mochten als eerste eten en hij legde zelfs de broodkorstjes voor hen op de grond. Zijn dagtaak bestaat er inmiddels uit om de famkes veilig bijeen te houden, wat zo schattig is dat het zijn agressieve randje goedmaakt. Toch maar liever een haan die doet wat hij hoort te doen, die zich gedraagt naar zijn aard, zoals hij nu eenmaal geschapen is. De realisatie die daarop volgde – dat ik niet naar mijn aard geschapen ben, maar naar Gods beeld, en dus logischerwijs op mijn mooist ben als ik me gedraag naar Zijn goddelijke natuur – raakte me. Ik kon een glimlach niet onderdrukken bij de gedachte dat God dan net zo van mij zou genieten als ik van Aant.

Door Jesse Nutma Ik ben niet per se angstig aangelegd. Natuurlijk voel ik weleens lichte spanning; vlak voordat een kerkdienst begint die ik muzikaal mag begeleiden, of als een voetballer de verdediging van het Nehemia-voetbalteam heeft gepasseerd (wat bijna nooit gebeurt natuurlijk) en alleen de keeper nog voor zich heeft – en die keeper ben ik. Gezonde spanning, noemen we dat. Een natuurlijke lichamelijke reactie zodat je extra alert bent en goed bij de les blijft. Op momenten zoals hierboven kan gezonde spanning heel handig zijn. Verder zoek ik spanning ook nauwelijks op trouwens. Ik ben het tegenovergestelde van een thrillseeker. Bungeejumpen, parachutespringen, of zulk soort eigenaardigheden zijn niet aan mij besteed. Risicomijdend is mijn tweede naam. Maar … laatst heb ik iets gedaan wat misschien wel het spannendst was wat ik ooit heb gedaan. Met ons bandje mochten we de dienst en het koffieconcert begeleiden op de Admiraliteitsdagen. Toen we werden gevraagd, dacht ik direct: ja, dit moeten we doen! Wat een bijzondere gelegenheid om te mogen dienen, middenin Dokkum, op een prachtig evenement, met een groot koor en niemand minder dan Sharon Kips. Túúrlijk wilden we dat. De dag voor de dienst was dat gevoel volledig omgedraaid. Ik – en volgens mij meerdere bandleden met mij – dachten: wat hebben we onszelf op de hals gehaald! Repetitieavond na repetitieavond om de ruim twintig liederen (voornamelijk niet ons eigen repertoire) in ons systeem te krijgen; ik zag de bandleden vaker dan Lisanne (ik wou dat dit overdreven was …). Een zangeres die een paar dagen voor de dienst een heftige keelontsteking kreeg. Ik kon de week voor de dienst aan bijna niets anders meer denken dan de liederen, de zang- en pianopartijen. Twijfel aan mijn eigen kunnen, en daaruit voortkomende spanning namen mijn gedachten in bezit. Wat doe ik, een ongeschoolde pianist en zanger, op deze plek? Dit gaat mijn kunnen ver te boven. Ik ben niet goed genoeg. Heer, zoek alstublieft iemand anders voor deze taak. Ik ben God dankbaar dat Hij voor de dienst duidelijk maakte dat het helemaal niet in onze handen lag, dat we de (ongezonde!) spanning en twijfel mochten loslaten en erop mochten vertrouwen dat Hij ons niet voor niets op deze plek had gezet, dat Hij ons wil gebruiken tot eer van Zijn naam. Achteraf hadden we dit – en ik denk dat ik wederom voor de hele band spreek - nooit willen missen. De volle kade aan het Grootdiep die God bezingt en aanbidt, in de volle zon, met een prachtig koor en Sharon Kips. We werden gedragen. En pas nu ik dit schrijf, bedenk ik mij dat dit prachtig aansluit bij het thema van de Admiraliteitsdienst, waarover Timo zo mooi sprak: ‘Lopen op het water’. Want dat is het. Leren vertrouwen, leren loslaten. Geest van God, leer mij te gaan over de golven, in vertrouwen U te volgen, te gaan waar U mij heenleidt. Leid mij verder dan mijn voeten kunnen dragen, ik vertrouw op Uw genade, want ik ben in Uw nabijheid.

Door Daniëlle Groen Een tijdje geleden werd er tijdens de woordverkondiging gesproken over ‘In beweging blijven’. Als voorbeeld werden ‘bootjes’ genoemd. Ik denk hier nog vaak aan terug en voelde me aangesproken – misschien zelfs een beetje betrapt. Ervaar je dat ook weleens? Dat een preek of gesprek zo dichtbij komt dat je denkt: dit gaat over mij? Ik besefte dat ik mijn bootje nogal eens aanmeer. Wachtend op een teken over welke stap ik mag zetten om weer te gaan varen. Niet uit onwil of luiheid, maar omdat ik het zo graag goed wil doen. En dan vraag ik me af: voor wie eigenlijk? Soms betrap ik mezelf erop dat ik te veel bezig ben met mezelf of met het ‘goed moeten doen’, in plaats van gewoon te vertrouwen op Hem. Sinds ik tien maanden geleden tot geloof kwam, voelt het leven als een nieuwe reis. Mijn geloof is als een kompas dat ik steeds beter leer kennen. Ik probeer te leren leven vanuit Gods perspectief, en dat is prachtig, maar ook spannend. Soms voelt het alsof ik vaar op onbekend water. De route is mij niet duidelijk, maar ik leer langzaam Zijn koers te volgen. Begin dit jaar vroeg ik een vriendin, die al haar hele leven gelooft, hoe zij dat ervaart. Haar antwoord: ze leeft ‘gewoon’ haar leven en ervaart daarin Gods bijsturing. Het klonk zo simpel! Hoe doe je dat: ‘gewoon’ leven? Ik probeer dat ook, maar eerlijk: ik vind het makkelijker gezegd dan gedaan. Hoe kun je ‘gewoon’ leven als alles in een nieuw licht staat, en als je hele fundament veranderd is? Hoe doe jij dat? Soms voelt het alsof ik in het oog van de storm zit: ik zie en snap het niet altijd, en ik leer om het ook niet meer zelf te willen begrijpen. En dat laatste geeft zo’n rust. Het oude is weg, het nieuwe nog niet volledig ingekleurd. Het doet me denken aan een kaartje dat ik vorig jaar van mijn lieve buurvrouw kreeg: “Zo is dan wie in Christus is een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het nieuwe is gekomen” - 2 Korintiërs 5:17 De momenten van niet weten, zien of voelen vragen om vertrouwen. Vertrouwen op Gods goedheid en trouw. En juist in die momenten groeit dat vertrouwen. Hij is overal bij en laat me inzien dat ik op Hem kan rekenen. Altijd. Ook al weet ik het soms niet, Hij weet het wel. En daar gaat het om. En hoe verder? Ik dobber soms wat rond, vaar een stukje, meer af en toe aan. Soms op koers, soms moet ik bijgestuurd worden. Maar één ding weet ik: onze Kapitein heeft de uiteindelijke route al bepaald. En ondertussen mogen we ook genieten van de reis. Misschien herken jij dat ook wel – dat zoeken, dat niet precies weten waar je heen moet. Laten we ons op die momenten herinneren: we dobberen allemaal weleens een beetje, maar bij Hem is er altijd een haven.

Door Nico Zwart Ja, dat was letterlijk wat hij zei. “Rot toch ’s op met die God van je.” Ik krijg het bijna niet op papier, het voelt oneerbiedig om op te schrijven. En toch denk ik dat het goed is om het eerlijk te vertellen. Want in het echte leven eindigt evangeliseren niet altijd met een gebed en handoplegging, terwijl de ander zich overgeeft aan Jezus.  Mijn buurman zat buiten, kop koffie, krant erbij. Hij, zelf een gerenommeerd schrijver, had net mijn column gelezen. Ik liep langs. “Nico, mag ik eerlijk zijn?” Dat klonk niet als het begin van een compliment. “Kijk, je schrijft best aardig,” begon hij. En ik voelde de maar al aankomen. “Ik lees al je stukjes, maar elke keer als je de link legt met je geloof, denk ik: rot toch eens op met die God van je.” Ik zou ervoor kunnen kiezen om door te gaan met schrijven en God erbuiten te laten. Dan zou ik misschien een “best aardige schrijver” zijn, met een groter podium, misschien zelfs in het rijtje van Nico Dijkshoorn of Marcel van Roosmalen. Dat zouden we allemaal kunnen doen. Als je een instrument bespeelt en daar seculier meer aandacht voor krijgt. Wanneer je zingt, maar een groter podium kunt betreden als je niet over God zingt. We gaan dit seizoen met de kerk veldvoetballen bij Be Quick. We hopen het evangelie te delen; onderling, maar ook met tegenstanders. Ook daar kunnen we ervoor kiezen om iets minder aandacht te geven aan het Hoofddoel. Minder tijd voor gebed, meer trainen. De mindere spelers vaker op de bank, in het belang van het team. Iets minder eerlijk spelen. Misschien worden we dan wel kampioen. Iets minder God vanaf de kansel, of het podium kan ik beter zeggen. Zou dat zorgen voor meer bezoekers? Durven we dan onze buren en collega’s makkelijker mee te vragen? Worden we daardoor aantrekkelijker? Is dat eigenlijk wat we willen? De vraag stellen is hem beantwoorden natuurlijk. En toch, eerlijk is eerlijk: het schuurt. Want we evangeliseren niet vaak. Je stapt niet elke dag op je buurman af. Je houdt niet elke maandag een preekbespreking op je werk. Je nodigt je familie niet wekelijks uit voor de kerk. En áls je het dan doet en je krijgt te horen dat je op moet rotten, dan denk je: laat maar zitten. Of… Je gaat door. Want mijn buurman was nog niet klaar: “De laatste tijd stoort het me niet meer. Ik weet niet waarom. Maar ik heb wel vragen.” Onze buren, collega’s, familie en de jongens van voetbal hebben misschien wel meer God nodig dan ooit tevoren. Laten we dus niet zwijgen, maar volhouden. En laten we het ook niet groter maken dan het is. Paulus ging van stad naar stad, werd eruit gesleept en gestenigd, maar gaf niet op. Dan valt het “rot op” dat wij soms moeten slikken reuze mee. In de wetenschap dat onze God groter is dan elke afwijzing.